KALBİNİZ HAKKINDA
Kalp, vücudun her tarafına kan pompalayan, yaklaşık bir yumruk büyüklüğünde kastan oluşmuş bir organdır. Dört bölmeden oluşur: atriyum adında 2 üst bölme; ve ventrikül adı verilen 2 alt bölme. Kalpte, bölmeler arasında ve vücudun geri kalanına kan pompalayan 4 adet kapak vardır.
Vücudun işlem görmesi için oksijene ve besine ihtiyacı olduğu gibi kalbin de vardır. Atardamarların aorttan (ana atardamar) çıkan ve kalbin yüzeyine uzanan kendi tedarikleri vardır. Sağ koroner atardamar (RCA) ve sol ana koroner atardamar adı verilen iki adet başlıca kan damarı bulunur. Kalbin bütün kısımlarına kan tedarik eden bu iki atardamar birçok bölüme ayrılmıştır.
Koroner Damar Rahatsızlığı
Koroner damar rahatsızlığı ülkemizde en yaygın olanıdır. Ateroskleroz veya “atardamarların sertleşmesi (kireçlenmesi)” nedeniyle kalbe giden kan akışının kısıtlanmasıyla oluşur. Bu rahatsızlık yaşamın erken evrelerinde başlayabilir ya da kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yüksek kan basıncı, sigara, yüksek kolesterol seviyeleri ve diyabet bu rahatsızlığın önemli risk faktörleridir.
Ateroskleroz oluştuğunda, kan damarlarının içerisinde plak adı verilen sert, yağlı tortular meydana gelir. Bu plak kanın oksijen taşıyan normal akışını bloke eder. Kalp kaslarına gerekli olan oksijen eksikliği göğüs ağrısına veya zorlamasına neden olabilir. Bu ağrılı hisse anjina denir. Eğer bir bölgede tamamen bir tıkanıklılık varsa, kalp kasının tükenmesi yani “kalp krizi” oluşabilir.
Koroner Atardamar Baypas Ameliyatı
Cerrahlar ağır tıkanmaları tedavi etmek için baypas ameliyatlarını kullanırlar. Baypas ameliyatları kalp kaslarına giden kan akışını tekrar onarmak, göğüs ağrısını durdurmak, ve kalp krizi riskini azaltmak için yapılabilir. Cerrahınızın kalbi açığa çıkarmak için göğüs kemiğini ikiye ayırması gerekir. Baypası tamamlamak için, bacaktaki bir damarın bir bölümü alınır ve tıkanıklığın çevresinde bir servis yolu inşa etmek için kullanılır. Damarın bir ucu tıkanıklığın öncesinde aortun üzerine dikilir. Damar bacaktan yedek alınabilir çünkü o bölgede aynı işlemi gören diğer birçok damarlar vardır.
Esasen hemen hemen her hastada, cerrahınız baypas damarı olarak iç meme atardamarını (IMA) kullanır. Göğüs kemiğinin arkasında kalbe yakın duran iki adet sol ve sağ olmak üzere IMA’lar bulunur. Bir baypas işleminde atardamarlar yalnız tek başına veya her ikisi birlikte kullanılabilir.
Baypasın damarları yerine dikilirken kalp kasının dinlenir vaziyette olması gerekir. Bu nedenle, kalp akciğer makinesi adı verilen bir cihaz, ameliyat süresince kalp ve akciğerlerin fonksiyonlarını devralır. Baypas damarları bir defa yerine dikilince artık kalp akciğer makinesine ihtiyaç kalmaz, kalp ve akciğerler işlemlerine yeniden başlar ve göğüs kapatılır. Operasyon hazırlık zamanıyla birlikte üç veya beş saat sürebilir.
Kalp Kapağı Ameliyatı
Kapak problemleri çoğunlukla doğum kusuru, romatizmal ateş, yaş veya enfeksiyon gibi durumlarda oluşabilir, ve kapakların düzgün olarak açılma ve kapanma kabiliyetlerini zayıflatır. Darlık, kapakların daraldığı ve öndeki kan akışının azaldığı zaman meydana gelen bir kapak problemidir. Yetersizlikle beraber, kapakçıklar olması gerektiği gibi kapanmaz, kanın bir kısmı ileriye değil geriye doğru akar. Kapaklar düzgün bir şekilde açılıp kapanmadığı zaman, kalp kan pompalamak için daha çok çalışmak zorunda kalır, bu da nefes almada güçlüğe, bacak şişmesi ve kalp yetmezliğine neden olabilir.
Bazı durumlarda, yalnız ilaç tedavisi kalbin kan pompalamasını iyileştirebilir ve kalp yetmezliğini rahatlatabilir. Kalp ameliyatı, hasar görmüş kapakçığın onarılması veya değiştirilmesi için çoğu kez gereklidir. Kalp kapakları bir dokuyla veya mekanik bir kapakla değiştirilebilir. Mekanik kapaklar çok sağlamdır, böylece doku kapaklarıdan genellikle daha uzun süre dayanıklıdır. Coumadin adı verilen kan inceltici ilacı, pıhtıların kapaklara yapışmasını önlemek için hayatınızın geri kalanında kullanmak üzere almak durumunda kalabilirsiniz. Kan inceltici alan hastalar, ilacın etkisinin incelenmesi için düzenli laboratuar testleri yaptırmaları gerekir.
Doku kapağı ise bir hayvandan imal edilir ve bir halka şeklinde biçimlendirilir. Bu tip bir kapak kullanımı, kanın kapak üzerindeki pıhtılaşmasını önlemek amacıyla ilaç tedavisini her zaman gerektirmez. Oldukça az miktarda bir reddetme riski taşır çünkü kapağa ön müdahale yapılmıştır.
Kapak yenileme ameliyatında, göğüs kemiği ikiye ayrılır ve operasyon tamamlanana kadar kalp akciğer makinesi, kalp ve akciğerin görevini devralır. Doktorunuz ya da hemşireniz sizin için kullanılacak kapağı tarif edebilecek ve bütün sorularınızı cevaplayabileceklerdir.
Ameliyat İçin Hazırlanma
Ameliyat öncesi sizin için yoğun olabilir. Kardiyotorasik cerrahi ekibinin farklı üyelerinden viziteler alabilirsiniz. Kalp cerrahlarınıza ek olarak, ekip üyelerinin içinde asistan doktorlar ve anestezi uzmanları da bulunur. Ekipte ayrıca kalp hastalarını tedavi etmek üzere özel olarak eğitilmiş uygulayıcı hemşireler ve hemşire kadrosu vardır.
Uygulayıcı hemşireler kalp ameliyatınızın öncesinde ve sonrasında sizi nelerin beklenebileceği ile ilgili konuları görüşeceklerdir. Hemşireniz kalışınız süresince düzenli olarak sizinle görüşme yapacak taburcu olmanız için planlar yapılmasına yardımcı olacaktır.
Bir solunum terapisti, öksürmek ve derin nefes almanın gereksinimini size anlatacak ve harekete geçirici spirometre adı verilen bir akciğer egzersiz cihazını nasıl kullanabileceğinizi gösterecektir. Operasyondan sonra akciğerlerinizi temiz tutmak için bu cihazı kullanmanız gerekecektir.
Anestezi uzmanları sizi görecek ve size uygulanacak anestezi tipini anlatacaklar. Anestezi ameliyat boyunca ve öncesinde uygulanacaktır ve siz de böylece bütün süre boyunca uykuda olacaksınızdır.
Cerrahi asistan doktoru sizi değerlendirecek, bir rıza formu imzalatacak ve her türlü sorunuzu cevaplayacaktır.
Ekip üyelerinden göreceğiniz vizitelere ek olarak, eğer kabul öncesinde yapılmamışsa laboratuar incelemeleri ve röntgenler yapılmak zorundadır. Bir göğüs röntgeni, kalp grafiği (EKG), kan testleri ve bir idrar tahlili gereklidir. Kan grubunuzu belirlemek için bir kan örneği alınacak ve ihtiyacınız olması durumunda kullanmak üzere kanınız yedeklenecektir. Kan ürünlerini kullanmamaya özen göstereceğiz; ancak bunlar ihtiyacınız olursa hazır olacaktır. Ameliyattan önce iki defa duş almalı ve özel bir sabun, fırça ve süngerle vücudunuzun ön kısmını fırçalamalısınız. Süngerin kenar tarafını kullanınız. İlk olarak göğsünüzü iki veya üç dakika daha sonra da bütün vücudunuzu yıkamanız gereklidir. Bu özel sabun derinizin üzerine ince bir tabaka koyar ve bu yüzden ovalamadan sonra diğer sabunu kullanmayınız. Enfeksiyon olasılığını azaltmak ve vücudunuzun temizlenmesini kolaylaştırmak amacıyla operasyon olacağı günün sabahında vücudunuzdaki tüylerin giderilmesi gerekir.
Ameliyatınızın Öncesinde
Eğer mümkünse bütün değerli eşyalarınız evde bırakmaya çalışın. Yüzük, saatler, takma dişler, gözlükler, işitme cihazları dahildir. Kıyafetleriniz ve diğer kişisel eşyalarınız ayrıca evinize gönderilebilir. Hemşireleriniz bu eşyalara ihtiyacınız olması durumunda ailenizi bilgilendirecektir, böylece geri getirilebilir. Tırnak cilası, oje, saç tokaları, peruk, kontak lensler ve protezler ayrıca çıkarılmalıdır.
Ameliyat öncesi zaman biraz stresli olabilir, bu nedenle uyumadan önce, hemşirenizden gece boyunca rahatlamanız ve güzel bir uyku çekmeniz için uyku hapı isteyebilirsiniz. Gece yarısından sonra, hemşireniz tarafından size verilen ilaçlar haricinde hiçbir şey yiyip içmemelisiniz.
Eğer ameliyatınız sabahın erken saatlerine ayarlanmışsa, ameliyat odasına sabah 8’den önce gitmeniz gerekir. Eğer isterlerse aileniz ameliyat odasına girmeden önce sizi ziyaret edebilirler. Onlarında sabah 8’den önce orada hastanede hazır olmaları gerekir. Kısa bir süre sonra, uyku yapması için bir ilaç alacaksınız. Ameliyata alınana kadar yatakta kalmanız zorunludur. Eğer sizin ameliyatınız sabahleyin ilk vaka değilse, hemşirenize veya cerrahınıza ameliyatınızı ne zaman başlayabileceğini sorun. Kural olarak cerrahi işlemler acil bir durum içermedikçe öğleden sonra 4 den sonra başlamaz, bu nedenle ameliyatınızın bundan önceki bir saate çekilmesini isteyebilirsiniz.
Ameliyatın Ardından
Odanızdan ayrıldığınız zaman, aileniz salonda bekleyebilir. Ameliyatınız bittiği zaman cerrahınız ailenizle konuşacaktır. Bütün kalp ameliyatı olan hastalar ameliyatın hemen sonrasında yoğun bakım ünitesine alınır. Orada bu tür bakımda uzman olan hemşireler ve kalp uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından yakından gözlemleneceksiniz.
Hayati belirtileriniz normale döndüğünde ve tam olarak yerleştiğiniz zaman yavaşça uyanacaksınız ve tellerin, tüplerin ve kabloların daha fazla farkına varacaksınız. Sakın endişelenmeyin, bunlar sadece sizin bakımınız için. Her biri daha sonradan size tarif edilecek böylece siz de bunların kullanım amaçlarını anlayacaksınız.
SOLUNUM TÜPÜ/VENTİLATÖR
Uyandıktan sonra ilk olarak boğazınızdaki tüpün farkına varacaksınız. Bu solunum tüpüdür. Ventilatör adı verilen bir makineye bağlıdır. Bu makine siz uyanana kadar ve kendi kendinize nefes alacak kadar güçlü olana kadar sizin için nefes alma işlemini yapacak.
Bu tüp yerine yerleştirildiği zaman, konuşamayacaksınız çünkü bu tüp sizin ses tellerinizden arasından geçecek. Doktorlarınız ve hemşireleriniz sizinle konuşacaklar ve sorular soracaklardır. Başınızı öne arkaya sallayarak evet veya hayır manasında cevap verebilirsiniz. Eğer hemşireye bir şey söylemek isterseniz not defterine yazabilirsiniz.
Solunum tüpü en sık olarak ameliyat gününde veya ertesi gün sabah erkenden çıkarılır. Tüp çıkarıldığı zaman konuşmanız istenecek. Sesiniz ilk başta boğuk ve kısık çıkabilir, ama zaman içerisinde düzelecektir. Oksijeni bir yüz maskesi vasıtasıyla alabilirsiniz ama daha sonradan burun çatalları şeklinde maske kullanabilirsiniz. İhtiyacınız gerektiğinde solunum örnekleriniz ve nabız oksimetreleriniz izlenerek, değişiklikler yapılacaktır.
Öksürmeniz, derin nefes almanız ve saatte bir spirometri cihazı kullanmanız istenecektir. Bu akciğerlerinizin genişlemesine ve akciğerlerinizin alt kısımlarına yeteri miktarda oksijen gittiğine emin olmamıza yardımcı olacaktır. Öksürdüğünüz zaman göğsünüzü desteklemesi için size küçük bir yastık verilecektir. Sizin için ağrı kesici ilaç tedavileri düzenlenecektir. Bunları kullanmanız zorunludur böylece daha iyi öksürüp ve derin nefes alabilirsiniz. Gelişmenizi hızlandırmak için bunları yapmanız son derece önemlidir.
MİDE TÜPÜ
Midenize ağzınızdan veya burnunuzdan küçük bir tüp yerleştirilecek ve midenize hava ve sıvı girmesini önleyecektir. Bu kusma riskinizi engelleyecektir. Solunum tüpü çıkarıldığı zaman bu tüp de çıkarılacaktır. Sıvılar alabileceksiniz, ve diyetiniz yavaşça normale dönmeye başlayacaktır. Kendiniz aç hissetmeniz olağandır. Mideniz rahatsız olmadığı sürece ne yiyebiliyorsanız yiyin.
KALP MONİTÖRÜ
Kalp atış hızınız, kalp ritminiz ve kalp basıncınız başucunuzdaki ekranda gösterilir. Bu ‘dalga’ lar kalbiniz ve kan akımınız hakkında kalp ekibine hayati veriler verecektir. Kalp hızınız ve ritminiz derinizin üzerine yerleştirilen pedler vasıtasıyla edinilir. Kan basıncınız bileğinizdeki bir kan damarının içine yerleştirilen küçük bir tüp yoluyla elde edilir. Bu tüp, ya da arteriyal hat ayrıca kan tahlillerini almak içinde kullanılır böylece damarlarınızdan kan alınmasına gerek kalmaz. Çoğu durumda, bütün bu tüpler 24 veya 48 saat içinde geri çıkarılır.
GÖĞÜS TÜPLERİ/KALP PİLİ TELLERİ
Ameliyat süresince göğsünüze yerleştirilen göğüs tüpleri olması normaldir. Göğüs tüpleri göğsünüzün içerisinde oluşan kan ve sıvının dışarı boşaltılmasına imkan verecektir. Tüpler genellikle ameliyattan sonraki bir veya ikinci günde çıkarılır.
Geçici kalp pil teli bütün hastalara takılır. Eğer ihtiyaç olursa kalp ritmine yardımcı olmak için bir destek olarak hizmet verebilir. Piller bir sargı beziyle örtülmeli ve ıslanmamalıdır. Üç veya dört gün içerisinde çıkarılmalıdır.
DAMAR İÇİ /MESANE TÜPLERİ
Damar içi hatları size ameliyat sonrası sıvı ve ilaç vermemize imkan verecektir. Mesane tüpü idrar boşaltır, sıvı dengenizi ve böbrek fonksiyonlarınızı izlememizi sağlar. Bu tüp bir veya iki gün yerinde kalır daha sonradan siz tuvalete yürüyerek gidebilecek duruma gelirsiniz. Hemşirelerin sizin sıvı çıkışınızı ölçmeleri gerekir, böylece tüp çıkarıldıktan sonra idrarınızı toplamak için size bir kap vereceklerdir.
Ameliyattan sonra birkaç tane tüpünüz olmasına rağmen, bunlar sadece geçicidir. Her biri en kısa zamanda çıkarılır ve bunların birçoğu ise bir veya iki günde çıkarılır. Yerindeyken garip gözükebilir fakat az ya da hiç acıya neden olmazlar.
Ameliyat Sonrası Süreç
Çoğu hasta yoğun bakım ünitesinde bir veya iki gün kalır. Genellikle ameliyattan sonraki gün bir yardım vasıtasıyla sandalyeye geçmenize izin verilir. Doktorlar ne zaman sizin hazır olduğunuzu hissederlerse o zaman sizi telemetri ünitesine taşıyacaklardır. Bu ünitede kalp ritminiz; bunu bir ekrana ileten bir küçük bir kutu şeklindeki cihaz tarafından görüntülenecektir.
Hemşire ekibi sizin ilerlemenizi izleyeceklerdir. Başlangıçta yardımla küçük görevler yapmanız istenecektir. Öksürmek, derin nefes almak, yemek yemek, yataktan kalkmak, koridorda yürümek ve banyo yapmak vb. Ameliyattan sonraki üç veya dördüncü günde, bu görevleri tek başınıza uygulamanız istenecektir.
Daha aktif olmaya başlar başlamaz, kesik bölgesinde muhtemelen biraz acı ve rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu ağrı ameliyat sırasında göğüs kemiğinizin, kasların ve bağdokularının açılmasına bağlıdır. Siz iyileştikçe ağrı kademeli olarak geçer, ama bu haftalar alabilir. Eğer ağrı hissederseniz hemşirenizi bilgilendirin ve ihtiyacınız olduğu zaman ağrı kesici ilaçlar talep edin.
Kalışınız süresince daha çok kuvvetleneceksiniz ve koridorda günde en az üç kere yürüyebilecek duruma geleceksiniz. Kalp rehabilitasyon hemşiresi faaliyetlerinizde size yardımcı olabileceklerdir.
Hemşirelerimiz size detaylı olarak ameliyat sonrası olması beklenen durumları anlatacak ve sizi eve gidiş için hazırlayacak. Size ve ailenize taburcu olmadan önce bilmeniz gereken her şey öğretilecek. Bakımınızla ilgili size verilen her türlü kitapçığı saklamanız ve ailenizle paylaşmanızı istiyoruz. İhtiyaç duymanız durumunda bir sosyal görevli veya bir diyetisyene danışabilirsiniz. Hastaneden taburcu olana kadar telemetri ünitesinde kalacaksınız. Cerrahınızla, kardiyoloğunuz ve diğer sağlık ekip üyeleri ile taburcu olma planlarınız görüşülecek. Çoğu durumda, dört veya beşinci günün sonunda hasta taburcu edilir.
Hastaneden taburcu olduktan sonra, kalp cerrahınızdan bakım takibiniz için bir randevu almanız önem taşır. Ama unutmayın hastanemizdeki sağlık ekibimiz bu süre zarfında oluşacak bütün sorularınızı cevaplamak için her zaman hazır bulunacaklardır. Ev için çıkış yapmadan önce uygulayıcı hemşireniz bütün endişe ve sorularınızı cevaplamak için size bir telefon numarası verecektir.
Eve Dönüş
Ameliyatınız tamamlandıktan ve siz iyileşmeye başladıktan sonra evinize dönüş için planlar yapılmaya başlanacaktır. Eve gitmeden önce iyileşme sürecinizin hızlandırılması için bilmeniz gereken bazı şeyler olacak. Bu bölümde size ameliyat sonrası oluşacak faaliyetler, diyet, ilaç tedavisi hakkında bilgiler verilecek. Bu sizin birçok sorunuzu cevaplamalıdır, ama yine de merak ettiğiniz her şey hakkında soru sormanızı tavsiye ediyoruz.
Normal rutininize geri dönmek zaman alacaktır çünkü ameliyatın, ilaç tedavisinin ve az miktarda aktivitenin sonucu olarak vücut sisteminiz yavaşlamıştır. İyileşme süreci eve döndükten sonra iki veya üç hafta sürebilir. Bu süre zarfında iyi veya zor günler sizi bekliyor olabilir. Birkaç hafta boyunca yorgun, alıngan, endişeli, bunalımlı hissedebilirsiniz. Eğer ruh haliniz ve hisleriniz önceki günlerden daha yoğun ise sakın endişelenmeyin. Ameliyattan sonra korkularla ve taleplerle başa çıkmak için çok fazla psikolojik enerjinizi kullandınız. Ailenizle ve arkadaşlarınızla konuşmak ameliyat sonrası duygu iniş ve çıkışlarınızın normale dönmesine yardımcı olabilir.
Fiziksel Aktivitelerinizi Yeniden Başlamak
Başarılı bir ev tedavisi için dinlenme ve egzersiz arasındaki denge iyi kurulmalıdır. Faaliyetlerinizdeki yavaş bir yükseliş iyileşmenizi destekleyecek, vücut gücünüzün ve kuvvetinizin tekrar inşa edilmesine yardımcı olacaktır. Kısa bir zaman içerisinde normal aktivitelerinizin çoğuna veya hepsine yeniden başlayabilecek duruma gelmeyi ummalısınız.
Hastanemizde kalışınız süresince uygulayıcı hemşire, hemşire kadrosu ve/veya kalp rehabilitasyon hemşirelerinden faaliyet eğitimleri alacaksınız. Çünkü bireysel ihtiyaçlar farklılık gösterir ve bizde doktorunuzla sadece sizin için bir plan geliştirmek için çalışacağız. Bu plan siz evde bulunduğunuz müddetçe faaliyetlerinizi arttırmanıza yardımcı olacaktır. Aşağıda takip etmeniz gereken kurallar yazılıdır. Doktorunuz, hemşireniz ve terapistiniz sizin rehabilitasyon sürecinizle ilgili farklı bir şey söylemediği sürece bu kuralların dışına çıkmamalısınız.
Her gece en az sekiz saat uyku uyumaya çalışın.
Yataktan kalkın, günlük kıyafetinizi giyinin ve günlük rutininizi planlayın.
Duş alabilirsiniz (dikişlerinizi aldırdıktan sonra). İlk birkaç kez başınızın dönmesi ve baygın hissetmeniz durumunda size yardımcı olması için yanınızda birini bulundurun. Daha güçlü hissedene kadar duşa bir tabure yerleştirebilirsiniz. Çok sıcak sudan kaçının. Yıkanmak için hafif bir sabun tercih edin. Kesikler usulca yıkanmalı fakat ovulmamalıdır.
Özellikle bir veya ikinci hafta süresince evde her gün bir veya iki defa dinlenme dönemleri planlayın.
Evde olduğunuz zaman şişmeyi azaltmak için uzanın ve ayaklarınızı kalp seviyenizin üstüne doğru kaldırın. Bacak bacak üstüne atmayın veya bacaklarınızı çapraz yapmayın çünkü bu kan akışınızı azaltır. Uzun süreler ayakta durmaktan sakının.
Eve döndüğünüzde merdivenleri tırmanabilirsiniz. Buna rağmen yavaş ilerlemelisiniz. Aşırı hızlı bir şekilde inip çıkmaktan sakının. Ameliyattan sonraki bir hafta boyunca kendinizi iki veya üç iniş çıkışla sınırlandırın.
Yemek yapmak, bulaşıkları yıkamak, toz almak ve masa başı hobileri gibi hafif işlerle meşgul olabilirsiniz. Eğer evde yapmaya devam etmek istediğiniz belirli bir işinizle ilgili tam olarak emin değilseniz, lütfen doktorunuza veya hemşirenize danışın.
İyileşmenizi hızlandırması için kısa yürüyüşler yapmak çok iyi bir yoldur. Erken dönemlerde dik yokuşlar ve aşırı sıcaklardan kaçının. Çünkü bu kalbinizi zorlayacaktır. Yazın günün daha serin, kışın ise günün daha sıcak bölümlerinde yürüyün. Havanın iyi olmadığı durumlarda kapalı alışveriş merkezleri yürüyüş için uygun olabilir.
Günlük yürüyüşler teşvik edilmelidir. Katedilen mesafe yavaşça artırılmalıdır.
Eğer aşağıda yazılı olan yürüyüş programını takip edemezseniz, mesafelerde küçük bir arttırmayla ve belirli bir hızda devam etmeniz sizin için en iyisidir. Egzersizin yardımcı olması için canlı, hareketli, sürdürülen olması ve rutin bir esasa dayalı olması gerekir.
Hareketli--- Kalp ve nefes alma hızınızı yükseltir.
Sürekli---15-30 dakika ya da ara vermeden egzersiz.
Rutin---Eğer mümkünse günlük olarak, ama haftada en az üç kere. Kardiyoloğunuz eve çıkışınızdan sonra sizinle ihtiyacınız olan bir kalp rehabilitasyon programını görüşecektir.
Eve döndüğünüzde ziyaretçileriniz olabilir ama sakın kendinizi yormayın. Daha uzun ziyaretler için yeterli derecede kendinizi iyi hissedene kadar ziyaretleri 35-40 dakika olmak üzere günde bir veya iki olarak sınırlamalısınız.
Kısa gezilere çıkabilirsiniz (örn; bir arkadaşınızın evi, akşam yemeği, cami ya da bir mağaza …) böylece kendinizi eve kapamamış olursunuz.
Ameliyat sonrası cinsel hayatınızla ilgili bazı sorularınız olabilir. Eğer kendinizi iyi ve dinlenmiş hissederseniz, kısıtlamanıza gerek yoktur. Belirli pozisyonları diğerlerinden daha rahatlatıcı hissedebilirsiniz. Kural olarak 200-300 metre boyunca yürümeyi veya merdiveni bir kat çıkmayı hareketli bir şekilde yaptığınız zaman problem yaşamıyorsanız, cinsel hayatınıza yeniden başlayabilirsiniz.
Evde uykudan uyandığınız saatlerde harekete geçirici spirometri cihazınızı kullanın. İlk hafta için her saat başı, ikinci hafta içi iki saatte bir ve üçüncü hafta için günde üç defa olacak şekilde.
Yürüyüş için İlkeler:
2 gün – 1-2 apartman 3-4 gün – 3-4 apartman 5-6 gün – 5-6 apartman 7-8 gün – 7-8 apartman 9-10 gün – 9-10 apartman 11-14 gün – 1 ,5 km 2-4 hafta – 1,5-3 km
Cerrahınıza kontrol randevunuza kadar (taburcu olduktan sonra üç veya dört hafta) yapılması gereken belirli kısıtlamalar:
*Araba sürmeyin. Reaksiyon süreniz yavaşlayacaktır ve bu nedenle iyileşme döneminde göğüs kemiğinizin zarar görmesi tehlikesinden sakınmalısınız. Cerrahınız tarafından açık bir şekilde belirtildiği zaman araba sürmeye tekrar başlayabilirsiniz. Arabayı emniyet kemeriniz takılı olarak sürebilirsiniz.
*2,5-5 kg dan fazla ağırlığı olan cisimleri kaldırmayın, taşımayın ve itip çekmeyin. (ağır alışveriş çantaları, bavul veya küçük çocuk vb.). Ameliyattan sonra üç ay boyunca yüzmek, koşu yapmak, bisiklet sürmek, bowling, tenis ve golf oynamak gibi yorucu egzersizlerden sakınmalısınız. Bu süre zarfında, hiçbir kol egzersizi, kürek çekme makinesi ya da kol bisikletlerine izin verilmez.
*Elektrik süpürgesi çalıştırmak, paspas yapmak veya zeminleri ovalamak, çimleri biçmek, tırmık yapmak, kazı yapmak veya odunları doğramak gibi ağır ev ve bahçe işleri yapmayın. Bu günlük ev işleri göğsünüzü ve kollarınızın üst kısmını zorlayacak ve göğüs kemiğinizin uygun ve doğru bir şekilde iyileşmesini etkileyecektir.
*İşe geri dönmeyin. Takip eden ziyaretinizden sonra, doktorunuz işe geri dönüşünüzle ilgili sizinle bir görüşme yapacaktır. Birçok etken göz önünde bulundurulacaktır- yaptığınız işin türü, fiziksel durumunuz ve takip eden muayenelerinizin sonuçları. Eğer işiniz ağır kaldırmayı gerektirmiyorsa, sağlıklı bir şekilde iyileştiğiniz sürece yaklaşık üç ay içerisinde işe geri dönebilirsiniz.
Kesi Ve Yaralarınızın Bakımı
Siz iyileştikçe kesileriniz daha iyi görünecek ve ağrılarınız geçecektir. Hava değişimleri, çok fazla veya çok az aktivite ve aynı pozisyonda uzun süre uyumak bu ağrılara neden olabilir. Ayrıca zaman içerisinde geçecek uyuşma ve kaşıntı hissedebilir, kızarmalar ve şişme görebilirsiniz.
Kesilerinizin bakımı için tavsiyelerimiz;
Günlük duşlarınızda hafif bir sabunla nazikçe yıkayın. Bir havluyla dikkatli bir şekilde kurulayın. Kesik bölgesini ovalamayın.
Eğer yaranızın üzerinde seri bantlar varsa (küçük beyaz bantlar), eve çıkışınızdan yedi gün sonra onları çıkartmanız gerekir. Eğer bantlar kendiliğinden çıkıyorsa, o durumda bırakabilirsiniz.
Eğer kesileriniz kabarık ve şişkin ise, kızarıklıklar, sızma varsa ve hafiften açılmaya başlamışsa, lütfen cerrahınızı bilgilendirin.
Kadınlar sütyen giymelidirler. İyi destekli bir sütyen kesiklerin üzerinde oluşan gerginliği azaltacaktır. Eğer sizi rahatsız ederse sütyeninizin altına ek bir rahatlık için küçük bir parça gazlı bez koyabilirsiniz.
Rahatsızlık ve ağrı durumlarında ısıtıcı bir ped kullanabilirsiniz. Her defasında yaklaşık 20 dakika boyunca günde dört veya beş kez düşük ayarda uygulayın.
Yaygın Yan Etkiler
Birçok kişi kalp ameliyatından sonra zamanla düzelecek yan etkilere sıkça maruz kalabilir, örneğin;
*Hareket ve nefes alma ile göğüs kemiğinin uyuşması veya sürtünmesi. Tam anlamıyla iyileştikten sonra (yaklaşık iki-üç ay sonra) bu durumlar çoğu kez sona erer.
* Göğüs kesiğinizin üstündeki şişme veya düğüm gibi yumrular. Bunlar çoğu kez altı veya sekiz hafta içerisinde geçer.
* Kürek kemikleriniz arasındaki, kaburgalarınızın üzerinde, boynunuzun arkasında, göğüs ve bacak yaralarınızdaki ağrılar. Bunlar birçok hafta devam edebilir ve zamanla azalır.
*Dirseklerinizde ve parmaklarınızda karıncalanma ve uyuşma. Bu ameliyat sırasında kolunuzun yerleştiriliş şekline bağlı olarak oluşabilir.
*Bacaklarınızda hafif şişmeler dört veya daha fazla ay çekebilir. Uyurken veya otururken bacaklarınızı kalp hizasından yukarıda tutmak bu problemin çözümüne yardımcı olacaktır.
*Ameliyat süresince ve sonrasında yerleştirilen nefes alma tüpü nedeniyle ses tonunuzda zayıflık ve kısıklık oluşabilir. Birkaç hafta içerisinde iyileşmesine karşın daha uzun da sürebilir.
*Kabızlık ortak bir sorundur ve hafif müsil veya diyet değişimleriyle kontrol edilebilir. Günlük işlerinizi arttırmak, daha fazla taze sebze meyve ve diğer yüksek lifli gıdalar yemek çoğu kez yardımcı olacaktır.
*Hastanedeyken ve evdeyken uyumakta zorlanabilirsiniz. Egzersiz eksikliği, günlük işlerinizdeki azalmalar, endişe, ameliyatla ilgili kaygı ya da evde bulunmak, aile problemleri, depresyon, kesiklerin ağrıları ve rahatsızlık bunun yaygın nedenleridir. Uyku probleminizin neyin neden olduğunu belirlemeye çalışın ve bunun çözümü için var olan yöntemleri doktorunuzla konuşun.
* Meme atardamarının konumlandığı yerde, göğsünüzün yan tarafında uyuşma ve ağrı.
Diyet
Ameliyatınızdan sonra çok fazla iştahınız olmayabilir, ama iyileştikçe bu azalacaktır. Dengeli bir diyet vücudunuzun iyileşmesine ve yorgunluk hissinizin azalmasına yardımcı olacaktır. Her gün değişik çeşit meyveler, sebzeler, ekmekler, etler ve süt ürünleri tüketin. Yüksek miktarda yağ, kolesterol, şeker ve tuz içeren yiyecekleri az miktarda yemeye özen gösterin. Eğer size özel bir diyet hazırlanmışsa, hemşireniz veya diyetisyeniniz bu değişimleri öğrenmenize yardımcı olabileceklerdir.
Herkesin sağlıklı bir kalp diyetinde olması gerekir. Hemşireniz veya diyetisyeniniz bunları öğrenmenize yardımcı olacaklardır. Biz ayrıca sizden aşağıdaki yönergeleri takip etmenizi isteyeceğiz:
Vaktinden önce menüler planlamak dengeli öğünler hazırlamanızı kolaylaştıracaktır.
Yemeklere kattığınız yumurta sarıları hatta yumurtaların sayısı bir hafta içerisinde üçü geçmemelidir.
Tam yağlı süt yerine kaymağı alınmış yağsız süt veya az yağlı süt tercih edin. Az yağlı ve yüksek proteinli olmalarından dolayı kaymağı alınmış sütten yapılan peynirler tercih edilmelidir.
Dondurma yerine buzlu süt, dondurulmuş yoğurt, şekerleme veya şerbet tarzı şeyler yiyin.
Sıvı yağlar ve margarinlerde bir yemek kaşığı başına iki gramdan fazla doymuş yağ bulunmamalıdır. Kanola, zeytin, mısır, aspur yağı, susam ve ayçiçeği yağı gibi. Doymuş yağ oranı yüksek olan hindistan cevizi yağı, palmiye yağı ya da kakao yağından sakının.
Etli yemeklerinizde çoğunlukla balık, tavuk eti ve hindi eti kullanmaya özen gösterin. Dana, kuzu, sığır etinden küçük porsiyonlar kullanın.
Etlerin yağsız kısımlarını seçin. Pişirmeden önce görebileceğiniz bütün yağları ayıklayın ve yağlı kızartmalardan sakının. Fırınlama, kavurma gibi yağları ortadan kaldıran pişirme yöntemleri kullanın.
Karaciğer ve organ et tüketimini ayda bir olarak sınırlandırın.
Sosisli sandviç, salam, sucuk ve ciğer gibi işlenmiş etlerin tüketimini sınırlandırın.
Tuzu azaltın. Yüksek miktarda tuz içeren öğünlerden kaçının ve yemek pişirirken tuz atmayın. Yemeklerin daha lezzetli olması için fesleğen, reyhan, Frenk soğanı, limon, maydanoz, sarımsak tozu veya mercanköşk kullanın. Tuzun yerine geçebilecek ürünleri kullanırken doktorunuza danışın.
Normal kilonuzun üstünde kilo almaktan sakının çünkü bu kalbinize artı bir yük olacaktır. Şeker ve yağ oranı yüksek olan yiyecekleri daha az yemek, küçük porsiyonlar ve artan aktivite kilonuzu kontrol etmenize yardımcı olacaktır.
Sigara Kullanımı
Sigara içmek kalbinize, organlarınıza ve akciğerlerinize zararlıdır. Sigara içmek kalp atış hızınızı ve kan basıncınızı yükseltir, kan damarlarınızı daraltır ve kalp damarlarınızda spazmlara neden olabilir. Yapılan araştırmalar sigara içenlerde sigara içmeyenlere oranla daha fazla pıhtılaşma görülmüştür. Eğer sigara içiyorsanız şu anda bırakmanız önceki zamanlara göre çok daha önemlidir. Ailenizde sigara içenler varsa onların da sizinle birlikte bırakmasını talep edin.
Daha fazla yönlendirilmeye ihtiyacınız olursa, kalp rehabilitasyon hemşireniz sigarayı bırakmanıza yardımcı olacak bilgiler ve topluluk gruplarıyla görüşmeler sağlayabilir.
İçecekler
Kahve, çay ve soda kafein içerdiğinden kalbinize zararlı olabilir. Bu tür içecekleri alma miktarınızı günde bir veya ikiye düşürün ya da kafeinsiz olanlarına geçiş yapın. Eğer ara sıra alkollü içecekler almaktan hoşlanıyorsanız, 2-3 aydan sonra alabilirsiniz. Alkol alımınız iyileşme döneminizde haftada iki veya üç defayı aşmamalıdır. Ağrı kesici ilaç, uyku hapı ve sakinleştirici kullanıyorsanız alkol almamalısınız. Doktorunuza ve hemşirenize alkolün bu aldığınız ilaçlara etki yapıp yapmayacağını sorun.
İlaç Tedavisi
Çoğu hasta iyileşirken ilaç tedavisine ihtiyaç duyar. Hastaneden taburcu olmadan önce, doktorunuz eve götürmeniz için size ilaç reçetesi hazırlayacaktır. Doktorunuz tarafından yapmanız söylenmedikçe ameliyattan önce kullandığınız ilaçları almayınız. Doktorunuzun tavsiyesi dışında ilaçlarınızın miktarını artırmayın, azaltmayın ya da bırakmayın. Reçeteniz yazıldıktan sonra hemşirelerinizden bir tanesi her bir ilaç tedavisini sizinle görüşecek ve size bir program yazacaktır. Reçetenizin buzdolabınızın üzerine veya görünen herhangi bir yere koyun ve doktorunuza ziyarete gittiğinizde yanınızda götürün.
Doktorunuzu aramanız için nedenler:
Eğer bu belirtilerden herhangi birisini hissediyorsanız, lütfen doktorunuza veya hemşirenize bildiriniz.
1-Dinlenir vaziyetteyken çarpıntı veya dakikada 120 den fazla kalp atış hızı, ya da düzenliden düzensiz nabız atışına geçiş.
2- Dinlerken artan yorgunluk ya da nefes darlığı.
3- Bir seferden fazla 120 dereceden fazla ateş ya da 24 saat boyunca titreme.
4- Yara bölgesinde artan kızarıklık, şişkinlik, ağrı ya da drenaj.
5-Günde bir veya daha fazla, haftada 2,5 kilodan fazla kilo almakla birlikte ayak bileklerinizde ya da ellerinizde şişme oluşuyorsa.
6- İlaç tedavisi ile geçmeyen anormal ağrılar veya diğer belirtiler.
7- Bacağınızın baldır kısmında ağrı ve aşırı şişlik.
SON NOTLAR
Kalp ameliyatı geçirmiş olmanız hastanede ve evde kalış sürecinizde özel bakım gerektirir.
Eve dönüş sürecinizi kolaylaştırmak için yüzleşebileceğiniz birçok endişe ve konuyu sizin için gözden geçirdik. Hastaneden ayrılmadan önce sorularınız ve endişelerinizle alakalı aramanız için gerekli telefon numaralarını size vereceğiz. Bu numaraları ihtiyaç duymanız halinde eliniz altında bulundurmayı lütfen unutmayın. Son olarak, eve döndüğünüzde bu birkaç gösterge ve konuyu sorunsuz bir şekilde işlemeyi unutmayın.
Aktivitelerinizi planlarken sağduyulu davranmaya özen gösterin.
Vücudunuzu dinleyin... Eğer yorgunsanız, dinlenin!
Başarabileceğiniz hedefler belirleyin. Kendi hızınızı yeteneklerinize göre ayarlayın.
Dışarıda yalnız değilsiniz, yardım edebileceğimizi düşünüyorsanız lütfen bizi arayınız.
Geçmiş olsun, sağlıklı günler dileğiyle….
Comments